Wat als…

Aanrijding met fietser
“Door de laagstaande zon is de automobilist waarschijnlijk verblind geweest en hij heeft daardoor de fietser niet gezien. De fietser heeft de aanrijding niet overleefd en laat een vrouw en 2 kinderen na. “
Zo’n berichtje lees je wel eens in de krant maar nu overkomt het jou. De politie staat aan de deur met deze vreselijke boodschap. Het dringt nauwelijks tot je door en dan moet je een uitvaart gaan regelen.

Begraven of cremeren
Je hebt geen idee wat je partner zou willen, begraven of cremeren?
Daar hadden jullie het nog nooit over gehad, immers dat is nog helemaal niet aan de orde, jullie waren beide gezond. Druk met het gezinsleven, werk, hobby’s.
Waar begin je? Er komen zo veel vragen op je af. Gelukkig kan de uitvaartbegeleidster je aan de hand nemen en stap voor stap begeleiden door de keuzes die er zijn. Maar wat zou het fijn zijn geweest als je hier van tevoren toch eens samen over gesproken zou hebben.

“Wat als…”
Alhoewel dat erover spreken voor sommigen best lastig is. Mogelijk kan mijn boekje “Wat als…” hierbij helpen?
In dit boekje, kun je jouw wensen aangeven of het kan dienen als handvat voor een gesprek over ‘Wat als…’
Want, wanneer ooit verandert in ‘Het is…’dan is het opeens heel bijzonder en waardevol om je wensen en gedachten op papier te hebben.
In ‘Wat als…’kun je bijvoorbeeld aangeven of je begraven of gecremeerd wil worden, maar er is ook voldoende ruimte om je overige wensen te noteren.
Je kunt zelf kiezen welke onderdelen je wil invullen. Dit document is geheel vrijblijvend en verplicht je verder tot niets. Later wijzigen of aanvullen is altijd mogelijk.

Vragen
Via deze link kunt u het boekje downloaden. Ik kan ook een papieren exemplaar bij u langs brengen. Misschien wilt u hulp bij het invullen van dit document of heeft u nog vragen. Voor meer informatie of voor het maken van een afspraak kunt u contact met mij opnemen via telefoonnummer 06 57 44 78 42
Dit is vrijblijvend, zonder kosten of enige verplichting.

Nieuw rituelen

In deze tijd, waar er nog slechts 30 mensen aanwezig mogen zijn bij een afscheid ontstaan nieuwe rituelen. Samen met de familie denken we na om toch zo veel mogelijk mensen bij het afscheid te betrekken en zo een warm en liefdevol afscheid te organiseren. Ik prijs mij gelukkig dat ik aangesloten ben bij het Netwerk uitvaartvernieuwers. Ook in onze branche staan we samen sterk en inspireren wij elkaar. Zij hebben met input van de leden een flyer gemaakt om te laten zijn wat er allemaal wel mogelijk is. NU-Corona-maatregelen-25-04-2020

Een kanjer in rouw in corona tijd!

Rouw in corona tijd.

Half maart 2020.
Na een paar intensieve weken overlijdt, in jullie eigen vertrouwde woonhuis, je partner. De laatste week is heel bijzonder geweest. De kinderen hebben je bij gestaan.
Ze waren er overdag en bleven ook slapen, want het was wel duidelijk dat het nu niet zo lang meer zou duren.

Wat hadden ze altijd genoten
De kleinkinderen liepen in en uit, want ook zij wilden zo veel mogelijk nog bij opa en oma zijn.
Want wat hadden ze altijd genoten, van de logeerpartijtjes, van de vakanties met de tent, van het enthousiasme en de liefde van opa en oma voor de natuur, waardoor ook zij weer echte natuurliefhebbers zijn geworden. De eindeloze avonden voor de tent met verhalen van opa en oma en de heerlijke kookkunsten van oma.

Ook de kinderen haalden in deze dagen veel herinneringen met elkaar op over vroeger. Ze waren saamhorig in het nu. Ook spraken jullie over straks, als je partner er niet meer zou zijn.
Er werden dia’s tevoorschijn gehaald en er werd veel naar muziek geluisterd. Want ook muziek was altijd heel belangrijk in jullie mooie lange leven samen.

Het leven samen kwam ten einde.
En toen was het moment daar, het leven samen kwam ten einde.
De uitvaart werd voorbereid, de adressen geschreven, er gingen ruim 120 kaarten de deur uit.
Ondertussen kreeg het Coronavirus Nederland steeds meer in de greep. Bijeenkomsten met meer dan 100 personen werden verboden. Maar uitvaarten die al gereserveerd waren mochten nog op de afgesproken manier doorgang vinden.
Tot de dag voor de uitvaart de regel strenger werd en er nog maar maximaal 100 personen mochten komen. Plussen, minnen, tellen, nog eens tellen, ondertussen kregen jullie al de nodige afmeldingen. Die 100 personen grens zouden we wel kunnen handhaven.

Een ontroerend afscheid
Na een ontroerend afscheid hebben jullie onder het genot van een kop koffie, zij het op afstand, toch nog na kunnen praten met de aanwezigen.

Mensen blijf thuis
Nadat iedereen vertrokken was en ook de kinderen weer naar hun eigen huis waren gegaan zat je alleen thuis. Zondagavond was daar een persconferentie en per direct moest onder andere de horeca dicht. Mensen blijf thuis was het advies. En gezien jouw leeftijd en de stress van de laatste weken behoorde ook jij echt tot de kwetsbare groep. En dus kwamen de kinderen niet meer en ook de kleinkinderen wilden het niet op hun geweten hebben dat ze jou ziek zouden maken en bleven dus ook weg.
Het werd oorverdovend stil om je heen. Na weken van een overvol huis met al je kinderen om je heen, nu alleen nog contact via de iPad.

Ach ik ben de enige niet
In het seizoen dat alles weer uitloopt, de natuur weer aan een nieuw jaar begint, de vogels het hoogste lied beginnen te zingen, bracht deze door jullie zo geliefde natuur wat steun en troost.
Ach ik ben de enige niet in deze situatie vertelde je, als ik je belde voor een praatje.

Een kanjer in rouw in corona tijd!

Thuis opbaren kan gewoon

Gister (27-3) was er op NPO1 een collega ondernemer aan het woord over uitvaarten in Corona tijd en wat er allemaal anders gaat.
Zij vertelde dat een thuis opbaring niet meer mag. Dit is waarschijnlijk een beleid van haar bedrijf.
Het RIVM heeft hier geen enkele uitspraak over gedaan.
Dus indien u wilt dat uw dierbare tot de dag van de uitvaart thuis blijft, en het is technisch mogelijk in de woning, is dat geen enkel probleem.
Heeft u in deze hectisch tijd vragen over wat er nu nog allemaal wel kan rondom een afscheid? Bel me gerust en ik kan u alles vertellen volgens de laatste regels.

Alles is anders, maar de lente wist van niets

 

We zijn nu 12 dagen verder sinds de eerst maatregelen werden aangekondigd in verband met het Coronavirus. Het is wennen, veel overleggen. Families uitleggen hoe, wat en waarom. Gelukkig is er veel begrip bij hen maar ook extra verdriet, om het overlijden, omdat het afscheid nemen nu zo anders gaat als dat ze gedacht hadden.

Nieuwe regels

Op donderdag 12 maart mochten de uitvaarten die al gepland waren nog doorgaan zoals afgesproken. Gelukkig, ik verwachtte de zaterdag erna bij een uitvaart zo’n 150 mensen en
de kaarten waren al verzonden. Tot er op vrijdag 13 maart toch wat onrust ontstond bij de familie. Er werd in de media gesproken over maximaal 100 personen. Inderdaad: de staf van het crematorium zat in spoedberaad en per direct werden er niet meer dan 100 mensen toegelaten bij het afscheid. Dit gold voor het hele gebouw, dus ook spreiden over twee ruimtes was geen optie.

Een uitdaging

Tja, daar was een uitdaging voor mij en nog meer voor de familie. Hoe gaan we dit oplossen?
We zijn samen zorgvuldig de gastenlijst nagelopen en met de al toegezegde afmeldingen zouden we onder die 100 mensen blijven. Die zaterdag was ik toch iets meer gespannen dan anders, wat nu als er toch meer mensen zouden komen. Gelukkig heb ik niemand hoeven te weigeren en we hebben er een mooi afscheid van kunnen maken met elkaar. En na afloop koffie en koekjes.

Maximaal 30 personen

Maar de maatregelen om het virus in te bannen werden strenger. Begrijpelijk want we moesten deze crisis zo snel mogelijk de baas worden. Maar…. een afscheidsceremonie met maximaal 30 personen en andere maatregelen zorgen ervoor dat de manier van afscheid nemen zo anders wordt dan hoe wij het in Nederland inmiddels gewend zijn.
Op het moment dat je een dierbare verliest is het zo fijn mensen om je heen te weten die je steunen, een knuffel geven. Maar hoe doe je dat als je 1,5 meter uit elkaar moet blijven. Niet dus. En ook het “bakkie troost” mag niet meer. Geen horecavoorziening meer toegestaan.

Weer andere regels

Meehelpen met de laatste verzorging mag ook niet meer, net als meerijden naast de chauffeur in de rouwauto en meegaan tot het allerlaatste moment en bij de aanvang van het crematieproces aanwezig zijn. Ik kan het allemaal uitleggen waarom dit niet meer kan, maar ik vind het wel heel lastig en huil van binnen mee met de nabestaanden.

Nieuwe rituelen

Maar het lukt, er is veel begrip aan de kant van de nabestaanden. We zijn flexibel, schakelen, zoeken naar andere rituelen. Er kan via livestreams mee gekeken worden, eventueel wordt er een afscheidsfotograaf ingehuurd en na afloop kunnen we van deze foto’s een PowerPoint maken met de muziek van het afscheid eronder. Of er wordt een herinneringsboekje gemaakt met de foto’s en de uitgesproken teksten. Dit boekje kan dan worden opgestuurd naar de mensen die er niet bij konden zijn.
We brengen zoals altijd rust in de hele situatie. En als dan de afscheidsceremonie achter de rug is en de familie met een tevreden gevoel op de afgelopen week kan terugkijken,
kan ik dat ook.

Alles is anders, maar de lente wist van niets en gaat gewoon door, kijk naar deze prachtige Magnolia in bloei. Lente 2020.

Afscheid nemen van uw dierbare in deze Corona tijd

Afscheid nemen van uw dierbare in deze Corona tijd

Afscheid moeten nemen van een dierbare is al zwaar, maar nu komt er mogelijk nog veel onrust bij over wat wel en niet kan. Belt u mij (06 57 44 78 42), dan ik kan u adviseren over de regels en de beperkingen en gaan we kijken hoe we, binnen de mogelijkheden die er zijn, toch een mooi afscheid kunnen maken.

Het gesprek waarin alles besproken wordt

Als u mij belt met de vraag om een uitvaart te komen bespreken dan zal ik de volgende vragen stellen:
• Zijn er aanwezigen die koorts hebben?
• Zijn er aanwezigen die zich grieperig voelen?
• Zijn er aanwezigen die verkouden zijn of veel hoesten en/of niezen?
Mocht u hierop positief antwoorden, dan zijn de volgende adviezen van kracht:
• Verzoek alle nabestaanden die aanwezig zijn in het huis om 1,5 meter afstand van ons te nemen.
• Het verzorgen van de overledene vindt plaats zonder nabestaanden
Het gesprek waarin alles besproken wordt kan eventueel ook telefonisch, via face-time of whats-app bellen met beeldverbinding plaats vinden. Dit is zeker van toepassing als voor de nabestaanden thuis-isolatie of quarantaine geldt.

Het opbaren van de overledene

De overledene mag zowel thuis als in het uitvaartcentrum opgebaard worden. De kist mag zowel openblijven als dicht zijn. Nadat de overledene verzorgd is, zijn er geen beperkingen aan het contact van de nabestaanden met de overledene. Net als anders, wordt wel goede handhygiëne na contact geadviseerd.

De afscheidsceremonie

Alle openbare bijeenkomsten zijn verboden en veel faciliteiten, zoals horecazaken en kerken, zijn gesloten tot en met 6 april. Dit heeft gevolgen voor de afscheidsceremonie.
• Uitvaartplechtigheden in uitvaartcentra, crematoria of begraafplaatsen worden alleen bijgewoond door personen in de 1e graad bloed- en aanverwanten. Dit zijn (adoptie)ouders, (adoptie)kinderen, (adoptie)ouders van de partner, partner van (adoptie)kinderen. LAATSTE UPATE 16-3-2020 13:00 uur maximaal 30 personen aanwezig bij de afscheidsceremonie
• Aan de aanwezigen kan niet altijd cateringvoorziening geboden worden.
• Van de aanwezigen wordt gevraagd minimaal 1,5 meter van elkaar afstand te nemen.
• Voor rouwbezoek en condoleancebezoek gelden dezelfde beperkingen als voor de afscheidsceremonie.

Doormiddel van moderne middelen, zoals fotografie, livestream of opname van de plechtigheid is het mogelijk om mensen op afstand mee te laten kijken.

Begeleiding bij leven en bij overlijden

Begeleiding bij leven en bij overlijden
Ik zit achter mijn bureau en kijk naar mijn prikbord, daar hangt een aquarel, getekend door iemand wiens uitvaart ik heb mogen begeleiden.
Het verhaal begint van de zomer. Mijn telefoon gaat, Dag met … ik denk u binnenkort nodig te hebben. Ik ben in gesprek gegaan met deze familie, kennis gemaakt en vertelt wat ik kan betekenen voor hen. Op basis van de besproken wensen heb ik een begroting gemaakt en ze vertelden met mij verder te willen.

Alle facetten kwamen langs
Er is zo’n mooi contact ontstaan. Ik heb het levensverhaal van deze persoon mogen opschrijven en vele gesprekken met deze familie gehad.
Alle facetten kwamen langs, de mooie maar ook de minder mooie momenten werden met mij gedeeld. En dan was het verhaal klaar en kwam er weer een telefoontje: Els kan je toch nog een keertje komen want ik wil dit of dat nog toevoegen. Zo ben ik bijna elke week op bezoek geweest.

We hebben ook met elkaar gelachen
Door deze gesprekken kwam er rust en werden de scheuren ontstaan in het leven acceptabel. Hierdoor ontstond er ook licht en lucht waardoor het stervensproces acceptabel werd. We hebben ook veel gelachen. Zoals die keer dat deze persoon vertelde een aquarel in 10 minuten te kunnen maken, ja echt, klok maar. En zo is dus het plaatje op mijn prikbord ontstaan. Voor mij een mooie herinnering aan bijzonder persoon.

Blauw, blauw, hemelsblauw

Blauw, blauw, hemelsblauw,
de kat was van de schooljuffrouw.
De juffrouw zegt: M’n kat is weer terecht.
Poes, poes, poes, poes, poes, poes.

Juffrouw, juffrouw,
hoe komt uw kat zo blauw,
zo blauw als een vergeet-mij-niet?
De juffrouw zei: Dat weet ik niet;
de katten die ik hou zijn altijd hemelsblauw,
blauw, blauw, blauw.
Poes, poes, poes, poes, poes, poes.

Kent u dit liedje nog van Annie M.G. Schmidt uit Ja Zuster, Nee Zuster.
Dit liedje zit maar in mijn hoofd.

Het ene blauw is het andere blauw niet.
In het vroege voorjaar was ik op een voorbespreking bij een familie en de persoon die ging overlijden wilde een blauwe kist. Maar ja, het ene blauw is het andere blauw niet.
En zo kwam het dat ik een week later terugging met mijn RAL-kleuren waaier en mijn stofstalen om de juiste kleur blauw uit te laten zoeken en de mooiste bekleding die erbij zou passen.

Er werd unaniem gekozen.
Het hele gezin zat mij al op te wachten en er ging nog een aardige wisseling van meningen over en weer, maar uiteindelijk werd er unaniem gekozen voor een bepaalde kleur blauw en een bijpassende stof.

Maar ja, hoe zou dat er in het echt uitzien? Toen de kist was gespoten en de stof genaaid tot een bekleding ben ik op een zonnige dag met de kist langs gegaan. Gelukkig kreeg ik de goedkeuring van de toekomstige bewoner van de kist. Hij was precies geworden zoals verwacht.

Het leven te vieren.
De kist ging terug naar de opslag en een paar maanden later was het zover. Hij zou gebruikt gaan worden. Na een prachtige uitvaart werd de dag afgesloten met een feest in een partycentrum. Eerst een buffet en als afsluiting een DJ om het leven te vieren.
Zo neemt ieder op zijn eigen wijze afscheid van het leven.

Live muziek

Herfst
Het is een gure dag, de wind waait flink. De laatste blaadjes waaien van de takken af.
We hebben zojuist de aula dienst afgesloten. Ik open de deuren van de aula om de dragers binnen te vragen en de belangstellenden doen alvast hun jas aan en vormen een haag buiten. Als de directe familie ook hun jas aan heeft getrokken en we de bloemen in handen hebben kunnen geven van belangstellende die willen helpen om deze naar het graf te dragen, zijn we klaar om te vertrekken naar het graf.
De overleden wordt door de dragers op de schouders genomen en de stoet zet zich in beweging. Wat is dit toch altijd een respectvol geheel, zo met elkaar naar het graf te lopen.

Livemuziek
Als we de hoek om slaan komt in de verte het graf in zicht. Maar wat hoor ik? De eerst muziektonen van Bach’s Arioso. Prachtig, ik heb kippenvel van top tot teen. Ik wist het natuurlijk, dat er livemuziek zou zijn, maar ook met mij als ervaren uitvaartbegeleidster doet dit toch wel wat. De stoet die toch al stil was wordt mogelijk nog stiller.

Laatste groet
Nadat de kist boven het graf is geplaatst en er nog een enkele speech is van de partner, wordt Elgar Salaud’amour gespeeld. Tijdens de laatste groet lopen de belangstellende weg onder de klanken van Tsjaikovski’s Chanson triste.

De warmte van het ontmoeten
De wind waait nog steeds flink en de onder klanken van de cello, waardoor we eerst naar het graf werden getrokken, lopen we nu terug naar de koffiekamer waar de warmte van het ontmoeten ons opwacht.

PS: foto van Het Strijkkwartet gemaakt door Madeline Mullin

De regen kwam met bakken uit de hemel

De eerst “rouwwandeling” is op de kalender gezet. Zondag 3 november 14 uur.
In de ochtend van die 3e november scheen er een mooi zonnetje, de voorspelling was later die dag minder zonnig, maar helaas: we konden de starttijd niet meer vervroegen.
Toen ik thuis wegreed begon het net te druppen. Ik had mijn auto vol met paraplu’s gelegd.
We hadden vooraf 9 aanmeldingen. Een uurtje voor aanvang mailde er nog iemand om te vragen of hij meekon? Natuurlijk is iedereen welkom.
Aangekomen bij het parkeerterrein had ieder gelukkig gerekend op het natte weer en zelf paraplu’s mee genoemden. Binnen bleek nog een wandelaar te zitten, die via via had gehoord dat we gingen wandelen en ook deze persoon was van harte welkom.

We gingen op pad, onder de paraplus, lekker stappen.
Al snel bleek te gebeuren waar wij als organisatie op gehoopt hadden, iedereen praatte met iedereen. Allen waren we daar omdat we een verlies hadden ervaren, de een ‘n ouder, de ander een partner of een kind. Langer geleden of nog maar heel kortgeleden, het doet er niet toe, merkten wij. Je deelt iets gemeenschappelijks.

Op naar de koffie
Na een half uurtje werd de waterkraan boven nog iets verder opengezet. En het was geen buitje maar echt van die regen die gestaag blijft vallen. We besloten de koffie op te gaan zoeken. En ook hier was er een heel fijne sfeer. Geen dikke tranen, we hadden al genoeg water gehad, maar gewoon herkenning. Er werden door enkele aanwezige adressen en telefoonnummers uitgewisseld. Elly kon aan deze of gene vertellen over haar opleiding rouwbegeleiding en ook haar nummer werd hier en daar opgeschreven. Na nog een tweede kopje koffie hebben wij iedereen bedankt voor de aanwezigheid. Wij hebben het als een fijne middag ervaren. En dit kregen we ook terug van de aanwezigen. Even kunnen kletsen met iemand die weet wat je doormaakt.

Voor herhaling vatbaar.
Wat we ook zeker weer gaan doen over een aantal maanden, met hopelijk iets beter weer. Want vandaag bleef de regen maar vallen .