Uit de praktijk

Zo aan het einde van het jaar kijk ik terug op het afgelopen jaar. Dat een uitvaart niet standaard hoeft te zijn wordt bij steeds meer mensen bekend. Bij het realiseren van een uitvaart die echt bij de overledene past is het belangrijk te blijven denken in mogelijkheden. Juist dat doe ik graag en daarom vonden ook dit jaar weer veel mensen met speciale wensen voor een uitvaart hun weg naar Els de Zanger uitvaartbegeleiding. Op de valreep van 2022 deel ik graag nog een verhaal, van een bijzonder muzikale uitvaart die ik mocht begeleiden, met u.

Muzikaal afscheid

Vorige week mocht ik een uitvaart begeleiden van een echte familieman die muzikant was in hart en nieren. Ik heb van houtmetpassie.nl verschillende zelfklevende figuurtjes, hartjes, sterren, vlinders,…. maar geen muzieknoten. Hoe mooi zou het zijn om iets met houten muzieknoten te doen tijdens de uitvaart? Ik belde met Waling Westra van #houtmetpassie en hij beloofde uit te zoeken wat er mogelijk was. Twee dagen later werd er een doos bezorgd met houten muzieknoten, geweldig! Naasten konden op deze muzieknoten een laatste groet schrijven en deze op de kist plakken. Zo gingen de liefdevolle boodschappen van de naasten mee met de overledene.

Kippenvel

De afscheidsbijeenkomst werd niet gehouden in een aula van een begraafplaats of crematorium, maar in een theaterzaal. Er waren live optredens van bekenden van de overledene. De mensen genoten van de prachtige muziek. Toen door het gehele gezelschap ‘You’ve got a friend’ werd gezongen kreeg ik zelf ook even kippenvel.

Vervoer in stijl

Aan het einde van het afscheid vormden alle aanwezigen een erehaag waar de overlende tussendoor gereden werd. Ook vertrekken na het afscheid gebeurde in stijl. Er stond geen statige rouwauto klaar, maar de minirouwauto die werd bestuurd door een familielid. Aan de onderkant van deze mini zijn boxen geplaatst, zodat er tijdens het rijden voor iedereen muziek te horen is.

Unieke uitvaart

Dit is precies waarom ik het vak van uitvaartbegeleider ben gaan doen. Iedere persoon is uniek en de uitvaart moet passen bij wie iemand was. Deze uitvaart was zeker niet standaard en paste helemaal bij de overledene. Dit was één van mijn bijzondere uitvaarten en wat een voorrecht dat ik dit heb mogen begeleiden.

Nieuwe jaar

Met de kerstdagen achter de rug en het nieuwe jaar voor ons, kijk ik na deze terugblik nog even vooruit. In 2023 hoop ik nog veel meer unieke mensen op hun eigen bijzondere manier te mogen begeleiden naar hun laatste rustplaats. Mijn motto blijft dan ook: niets is onmogelijk!

Voor het nieuwe jaar wens ik iedereen een mooi 2023!

Els is geïnterviewd over haar werkwijze als uitvaartbegeleider door het uitvaartplatform. Het hele artikel lees je hieronder of via het uitvaartplatform

“Ook vooraf aan een overlijden zoeken mensen contact met mij. Ze hebben bijvoorbeeld gehoord dat ze uitbehandeld zijn. Maar vaak ook als men alvast de zaken rondom het toekomstig overlijden goed wil regelen. Soms is dit al jaren van tevoren.

Zo ben ik laatst bij een echtpaar geweest dat de wens heeft alles op papier te zetten, zodat hun kinderen alleen nog maar hun wensen uit hoeven te voeren. We hebben twee gesprekken gevoerd over wat er allemaal mogelijk is en wat de kosten zijn. Deze mensen wilden graag een wandgraf, maar hadden dit nog nooit in het echt gezien.

Op een maandag, het zonnetje scheen, zijn we met zijn drieën naar de Essenhof in Dordrecht gegaan en hebben we de wandgraven bekeken. Ik heb hen uitgelegd hoe een begraving hierin gaat. Ze waren zo enthousiast dat ze direct een plekje hebben uitgezocht voor beiden. Alle papieren liggen klaar, het graf is gereserveerd maar voorlopig gaan ze eerst nog een poos genieten van het leven.

Ook wanneer het afscheid achter de rug is bied ik mijn begeleiding aan. Zo mocht ik in oktober bij een familie op een bijzondere manier deel uit maken van de eerste herdenkingsdag van hun overleden moeder en oma. De familie was bijeengekomen om stil te staan bij de dag dat moeder 74 jaar geworden zou zijn. Voor deze gelegenheid hadden de kinderen en kleinkinderen allemaal een eigen as-sieraad met vingerafdruk bij mij uitgekozen. Samen met mijn collega hebben we die avond in het bijzijn van de familie aan de keukentafel, de sierraden en de prachtige urntjes gevuld en overhandigd. Het was een waardevolle avond met een warm samenzijn, vele liefdevolle herinneringen, een lach en een traan.

Tussendoor zorg ik dat ik altijd in ontwikkeling blijf door de nieuwste ontwikkelingen te volgen, veel te lezen en workshops en trainingen te volgen. Dit zorgt ervoor dat ik blijf leren van collega’s in het vak en op de hoogte blijf van de nieuwste trends.  In oktober heb ik, samen met mijn collega Annemarie, een workshop ‘Dragen en begeleiden’ gevolgd. Dit zorgt ervoor dat ik families nog beter kan begeleiden in het dragen van de kist, ook op de schouders.

Zoals u ziet aan de foto’s hebben we echt plezier in ons vak.”

Samen met de nabestaande een uitvaart creëren die helemaal past bij de overledene, dat vind ik nog steeds een van mooiste dingen van mijn werk als uitvaartverzorger. Families komen soms met minder gebruikelijke wensen, juist die bijzondere wensen maak ik graag mogelijk. “Alles kan” is niet voor niets mijn motto.

Afscheid in de natuur

Zo kwam ik afgelopen week bij een familie die mij vertelde over een uitvaart die ze eerder  hadden bijgewoond in de buitenlucht. Dit hadden ze zo fijn gevonden. Afscheid nemen middenin de rust van de natuur. Nu zij de uitvaart van hun vader en opa moesten regelen, vroegen ze mij of een uitvaart in de buitenlucht in deze regio ook mogelijk was.

Buitenlocatie

Net voordat ik bij deze familie kwam had ik het prachtige nieuwe buitenpaviljoen van de Essenhof in Dordrecht bezocht. Toen de familie mij vroeg naar de mogelijkheden voor een uitvaart buiten, moest ik daar direct aan denken. Ik nam contact op met de Essenhof en regelde dat het afscheid hier kon plaatsvinden.

Teamwork

Dit paviljoen is zo nieuw, dat deze uitvaart de eerste is die hier georganiseerd werd. Op de dag van de uitvaart is het dan nog even extra spannend. Ik loop nog een extra rondje over het terrein. Ik spreek nog een keer goed door welke muziek er moet worden gedraaid en wanneer. Nog een keer kijk ik of alles op zijn plek staat. Ook alle betrokken medewerkers van de Essenhof zetten hun beste beentje voor. Samen zorgen we ervoor dat deze eerste uitvaart op deze prachtige locatie voor de familie precies verloopt zoals ze wilden. En zelfs het weer werkte mee.

Fijne sfeer

De sfeer tijdens de uitvaart was precies zoals de familie het graag wilde. Het Merwedepaviljoen is een door tentdoek beschutte plek, waardoor  deze ook met slechter weer gebruikt kan worden. De plek wordt omringd door immense bomen en ligt middenin een prachtige pluktuin. Een uitvaart in deze mooie, rustige omgeving buiten voelt echt anders dan in een aula binnen. Er klonk vrolijke muziek uit de speakers, waardoor alle aanwezig in de lach schoten en de overledene direct herinnerde zoals hij echt was. Vanuit de aanwezige bar werden versnaperingen uitgeserveerd.

Alles kan

De familie en ik kijken samen terug op een fijn afscheid. Middenin de natuur, de vogels die fluiten, een reiger die overvliegt. Een fijne ongedwongen sfeer en intiem afscheid. Wat een mooi vak heb ik toch.

Ook een uitvaart verzorgen middenin in de natuur? Of  heb je andere bijzondere wensen? Neem gerust contact met mij op om de mogelijkheden te bespreken.

Niet het eerste waar je aan denkt misschien bij een uitvaartonderneming, kleurrijk. Toch is mijn mooie vak juist heel kleurrijk. Ik doe er alles aan de uitvaart te laten passen bij de kleuren van de persoon waarvan afscheid genomen wordt. Als ik terug kijk naar de afgelopen 2 maanden waren de mensen en dus ook de uitvaarten zo divers en kleurrijk. Daarvan laat ik u graag iets meer zien, uiteraard met toestemming van alle betrokkenen.

Erehaag

Zo neem ik u mee naar het afscheid van een jonge vrouw, ze was slechts 11 weken ziek geweest. Ten tijde van haar overlijden mochten er vanwege de geldende corona maatregelen slechts 100 mensen binnen komen bij de uitvaart. Hoe ga je kiezen wie wel en wie niet? Ze was zo geliefd, zoveel mensen die het gezin er graag bij wilde hebben. Natuurlijk was er een livestream, maar dat is toch anders. De familie wilde de mensen graag live zien. Vrienden hebben daarom een haag georganiseerd langs de route van het huis naar de afscheidslocatie. Geweldig, meer dan 100 mensen langs de route die met brandende fakkels een eerbetoon brachten aan deze vrouw.  Na de afscheidsdienst was er een cateraar en werd er buiten getoost op haar.

Gebed en gezang

Er was een afscheid van een jongeman die altijd in het buitenland heeft gewoon, maar naar zijn familie in Nederland is gekomen om te sterven. Het afscheid was heel intiem, bij familie thuis waar hij ook opgebaard lag. Er werden kaarsen gebrand, gebeden en gezongen onder begeleiding van een gitaar. Na het afscheid thuis zijn we naar de begraafplaats gegaan. Daar werden we opgewacht door een grotere groep aanwezigen en zo hebben we hem naar zijn laatste rustplaats begeleid.

Indonesische hapjes

Ook het afscheid van een mevrouw uit Indonesië was bijzonder. Tijdens het voorgesprek thuis werd ik al direct verrast met lekkere Indonesische hapjes. In de week tussen het overlijden en de uitvaart was er altijd volop eten. De dienst was gedeeltelijk in het Indonesisch en gedeeltelijk in het Nederlands. Er werd aan de andere kant van de wereld met behulp van een livestream meegekeken naar het afscheid en bij het afscheid zelf werden heel veel foto’s gemaakt door alle aanwezigen. Na de dienst kregen alle aanwezigen een ‘Prima Kassie’ mee. Toen ik voor het nagesprek langs kwam bij de familie hadden ze speciaal voor mij Risolles Lemper gemaakt, waarmee ook mijn thuisfront erg blij was.

Groot verdriet

Helaas gaan ook baby’s soms dood…. Dit mannetje had het bij zijn mama in de buik al heel moeilijk gehad. Hij heeft na zijn geboorte slechts een uurtje geleefd. Hoe veel verdriet is er dan bij mama en papa, opa’s en oma’s? Ook ik pink dan echt wel eens een traantje weg, ik ben zelf ook oma. Dit afscheid was een heel ingetogen afscheid in de familiekamer van het crematorium met een klein gezelschap. Er was veel muziek en heel veel kaarsjes.

Dankbaarheid

Wat een contrast als je dan in dezelfde week een familie mag begeleiden bij het afscheid van een 96 jarige. Er was natuurlijk ook verdriet, maar dit was anders. Er was vooral dankbaarheid dat ze zo lang van zijn wijsheid hebben mogen genieten. Na het afscheid was het zelfs best gezellig, een samenkomst van familie die elkaar weer zag na een lange tijd en samen herinneringen ophaalden.

Regenboog

Deze periode werd kleurrijk afgesloten door het overlijden van iemand waarvoor we een prachtige kaart hebben ontworpen in met kleuren van de regenboog.

Zo ziet u dus wat een variatie aan mensen ik ontmoet. Dit maakt mijn werk zo ontzettend mooi en dus ook prachtig kleurrijk om te doen.

De vraag die ik mezelf wel eens heb gesteld: Wil ik wel worden begraven? Met zijn alleen op een rijtje, een graf kopen voor 20 jaar en daarna weer kosten, in de vorm van onderhoud afkopen, voor je nabestaanden. Of als je voor een algemeen graf kiest met ‘vreemden’ in een graf. Nee mij niet gezien. Zou dit op een natuurbegraafplaats anders zijn?

Maar ik zie wel mooie ceremonies rond het graf voor me. En door een jazzband voor de stoet uit naar het graf gebracht worden lijkt me geweldig. Alleen die algemene begraafplaats past dan niet in het plaatje. Wat is er als alternatief?  Cremeren. Mmm….Wel lekker clean, gewoon  alles binnen, geen last van slecht weer. Maar ja die oven, wil ik dat nou wel?

Door de beperkingen van de afgelopen anderhalf jaar zijn wij als uitvaartverzorgers zeer creatief geworden in het bedenken van een waardevolle afscheidsceremonie dus dat komt wel goed voor mijn gevoel, dat zal wel mooi geregeld worden als mijn afscheid daar is. Maar dan? Resomeren komt eraan, ik heb er van de week een scholing over gevolg, daar zal ik later meer over vertellen. Maar dat spreekt me ook nog niet echt aan.

Het is mijn dagelijkse werk maar voor mezelf ben ik er nog niet helemaal uit. Door een van mijn kinderen op het spoor gezet daar toch eens iets over op papier te zetten, ben ik dus gaan nadenken.

Ik wil het liefst begraven worden maar als mijn nabestaanden kiezen voor cremeren vind ik dat ook prima, tenslotte moeten zij verder met hun verdriet. De keuze begraven/cremeren hangt voor de nabestaanden ook af, denk ik, van de leeftijd van de persoon die overlijdt.

Eigenlijk word ik van beiden niet enthousiast. Tot vanochtend. Ik heb een zakelijk bezoek gebracht aan Natuurbegraafplaats Zomerlanden.

Deze ligt in de Hoeksche Waard, vlak bij het crematorium Hoeksche Waard.  Langs de Oude Maas bij het oude brughoofd van de Barendrechtsebrug. Het bos is zo’n 50 jaar oud.  Bij de bouw van de Heinenoord tunnel is de grond die daarbij overbleef hier neer gelegd. En er is een bos op aangeplant. Doordat het gebied hoger is als de omgeving is het zeer geschikt als begraafplaats.

Vroeger, toen ik zelf nog in Oud-Beijerland woonde heb ik daar wel gefietst maar het was een onverzorgd natuurgebied. Nu wordt het gebied onderhouden, er zijn wat paden aangelegd, Zieke bomen hebben het veld moeten ruimen maar daarvoor in de plaats zijn direct nieuwe bomen aangeplant.

Een blijvende verbinding tussen de mens en de natuur.

En wat is het er prachtig. De wind ruist door de bladeren, ergens in de verte tikt een specht op een boom, je loopt echt in de natuur.

Remco de Jonge, van Natuurbegraafplaats Zomerlanden vertelde ook dat de natuur leidend is. Dus je kan je plekje uitzoek waar je wil maar het moet niet tegen de natuur in gaan. Stel dat er net een vossenhol op die plek is dan zal jouw plaatsje een aantal meters op moeten schuiven.

Zo zijn er nog wel wat regeltjes waar rekening mee moet worden gehouden. Alles met respect naar de natuur en de mens. Het is echt een groen uitvaart. Er mag ook niets op het graf worden geplaatst.

Geen bloemen, ja wel net na de begrafenis, geen steen, geen kaarsje of iets dergelijks. Wel een natuurlijk grafmonument in de vorm van een boomschijf.

Natuurbegraafplaats Zomerlanden is een particulier initiatief maar wel aangesloten bij Natuurbegraafplaatsen van Waarde.  Dit is ontstaan uit een samenwerking tussen pioniers van het natuurbegraven in ons land. Ook beheren zij een aantal natuurgebieden en natuurbegraafplaatsen.  Dus het is niet zo dat dit over een x aantal jaar weer is verdwenen. Alles is wettelijk en juridisch goed vastgelegd en geregeld. De eeuwigdurende grafrust blijft echt eeuwigdurend.

Ik ga er nog eens een nachtje over slapen maar ik vind het een heel mooi iets. En het is lekker dicht bij huis.