Afscheid nemen van uw dierbare in deze Corona tijd

Afscheid nemen van uw dierbare in deze Corona tijd

Afscheid moeten nemen van een dierbare is al zwaar, maar nu komt er mogelijk nog veel onrust bij over wat wel en niet kan. Belt u mij (06 57 44 78 42), dan ik kan u adviseren over de regels en de beperkingen en gaan we kijken hoe we, binnen de mogelijkheden die er zijn, toch een mooi afscheid kunnen maken.

Het gesprek waarin alles besproken wordt

Als u mij belt met de vraag om een uitvaart te komen bespreken dan zal ik de volgende vragen stellen:
• Zijn er aanwezigen die koorts hebben?
• Zijn er aanwezigen die zich grieperig voelen?
• Zijn er aanwezigen die verkouden zijn of veel hoesten en/of niezen?
Mocht u hierop positief antwoorden, dan zijn de volgende adviezen van kracht:
• Verzoek alle nabestaanden die aanwezig zijn in het huis om 1,5 meter afstand van ons te nemen.
• Het verzorgen van de overledene vindt plaats zonder nabestaanden
Het gesprek waarin alles besproken wordt kan eventueel ook telefonisch, via face-time of whats-app bellen met beeldverbinding plaats vinden. Dit is zeker van toepassing als voor de nabestaanden thuis-isolatie of quarantaine geldt.

Het opbaren van de overledene

De overledene mag zowel thuis als in het uitvaartcentrum opgebaard worden. De kist mag zowel openblijven als dicht zijn. Nadat de overledene verzorgd is, zijn er geen beperkingen aan het contact van de nabestaanden met de overledene. Net als anders, wordt wel goede handhygiëne na contact geadviseerd.

De afscheidsceremonie

Alle openbare bijeenkomsten zijn verboden en veel faciliteiten, zoals horecazaken en kerken, zijn gesloten tot en met 6 april. Dit heeft gevolgen voor de afscheidsceremonie.
• Uitvaartplechtigheden in uitvaartcentra, crematoria of begraafplaatsen worden alleen bijgewoond door personen in de 1e graad bloed- en aanverwanten. Dit zijn (adoptie)ouders, (adoptie)kinderen, (adoptie)ouders van de partner, partner van (adoptie)kinderen. LAATSTE UPATE 16-3-2020 13:00 uur maximaal 30 personen aanwezig bij de afscheidsceremonie
• Aan de aanwezigen kan niet altijd cateringvoorziening geboden worden.
• Van de aanwezigen wordt gevraagd minimaal 1,5 meter van elkaar afstand te nemen.
• Voor rouwbezoek en condoleancebezoek gelden dezelfde beperkingen als voor de afscheidsceremonie.

Doormiddel van moderne middelen, zoals fotografie, livestream of opname van de plechtigheid is het mogelijk om mensen op afstand mee te laten kijken.

Begeleiding bij leven en bij overlijden

Begeleiding bij leven en bij overlijden
Ik zit achter mijn bureau en kijk naar mijn prikbord, daar hangt een aquarel, getekend door iemand wiens uitvaart ik heb mogen begeleiden.
Het verhaal begint van de zomer. Mijn telefoon gaat, Dag met … ik denk u binnenkort nodig te hebben. Ik ben in gesprek gegaan met deze familie, kennis gemaakt en vertelt wat ik kan betekenen voor hen. Op basis van de besproken wensen heb ik een begroting gemaakt en ze vertelden met mij verder te willen.

Alle facetten kwamen langs
Er is zo’n mooi contact ontstaan. Ik heb het levensverhaal van deze persoon mogen opschrijven en vele gesprekken met deze familie gehad.
Alle facetten kwamen langs, de mooie maar ook de minder mooie momenten werden met mij gedeeld. En dan was het verhaal klaar en kwam er weer een telefoontje: Els kan je toch nog een keertje komen want ik wil dit of dat nog toevoegen. Zo ben ik bijna elke week op bezoek geweest.

We hebben ook met elkaar gelachen
Door deze gesprekken kwam er rust en werden de scheuren ontstaan in het leven acceptabel. Hierdoor ontstond er ook licht en lucht waardoor het stervensproces acceptabel werd. We hebben ook veel gelachen. Zoals die keer dat deze persoon vertelde een aquarel in 10 minuten te kunnen maken, ja echt, klok maar. En zo is dus het plaatje op mijn prikbord ontstaan. Voor mij een mooie herinnering aan bijzonder persoon.

Lezing 25 maart GEANNULEERD

Afscheid nemen – Hoe doe je dat?

Afscheid nemen – helaas komen we er allemaal een keer voor te staan. Maar het roept zoveel vragen op. Gelukkig kan daar tegenwoordig over gesproken worden. En dat willen wij op 25 maart 2020 met u gaan doen.

Steeds vaker wordt aan afscheid nemen een persoonlijke invulling gegeven. En vaak wil degene die afscheid moet gaan nemen zelf de regie hierover houden. Maar hoe doe je dat? Wat moet je regelen. Financieel en anderszins? Hoe wil ik dat mijn uitvaart er straks uit gaat zien? Wat voor herinnering laat ik achter? Wat maakt doorleven voor achterblijvers lichter?

Dat zijn een paar van de vragen waarop Els de Zanger Uitvaartbegeleiding u op 25 maart a.s. mogelijk wat antwoorden wil laten zien. In een ongedwongen sfeer en onder het genot van een kopje koffie of thee zullen een aantal sprekers u een inkijkje in hun keuken geven. Na afloop van de lezingen is er gelegenheid om te sprekers te ontmoeten en hen persoonlijk vragen te stellen.

Deze sprekers zijn:

Diana Smit van “Mijn Laatste Ik”
“Wie had jij graag nog een keer willen horen praten? Jouw laatste woorden zijn een liefdevolle troost en enorme steun”.
Heeft u ooit wel eens gehoord van de mogelijkheid om een persoonlijke videoboodschap in te spreken? Om dierbare herinneringen in beeld vast te leggen?
Diana komt hierover vertellen.

Cor de Roo – Dienstverlening – Na overlijden
“In een tijd van zorgen, een hele zorg minder.”
Cor kan u ondersteunen na het overlijden van uw dierbare bij de afronding van financiële en administratieve zaken. Maar ook voor een overlijden kan hij u adviseren over welke stappen verstandig zijn om nu reeds te ondernemen. Ook kan hij een bron van inspiratie zijn voor zaken waar u nog niet aan hebt gedacht.

Patty Duijn, Rouwdoula en Verhalenverteller.
Een rouwdoula is een persoonlijk begeleider ten tijde van rouw en verlies.
Patty Duijn is een inspirator als het gaat over het op een natuurlijke manier omgaan met de dood, rouw minder rauw maken en over het (her)vinden van levenslust.
Zij heeft hierover ook een prachtig boek geschreven, “Rouwdoula”. Dit boek is deze avond te koop.

Naast deze sprekers zijn ook aanwezig:
-Patricia Sandifort. Patricia laat u kennismaken met haar Hemeldoos. Een prachtige manier om een “monumentje” te maken voor een overleden dierbare.
-Peter Verheijen, afscheidsfotograaf. Zijn werk ligt ter inzage.

Wij hopen hiermee een waardevol programma te hebben samengesteld waarmee wij u een inspirerende avond kunnen bezorgen.
Waar en wanneer
De lezingen vinden plaats op 25 maart 2020 in:
de Hofzaal van Verpleeghuis De Sterrenlanden, Minnaertweg 4 in Dordrecht.
Er is voldoende gratis parkeergelegenheid aanwezig. De zaal is open vanaf 19.00 uur. De lezingen beginnen om 19.30 uur. Van 21.00 tot 22.00 uur is er gelegenheid om na te praten onder het genot van een hapje en een drankje.

Aanmelden
Iedereen is welkom, wel graag aanmelden i.v.m. het aantal te reserveren plaatsen.Dit kan via de els@elsdezanger.nl of via whatsapp(Els) 06-57 44 78 42 of (Elly) 06-11 74 40 55

Kosten
Aan deze avond zijn voor u geen kosten verbonden.

Blauw, blauw, hemelsblauw

Blauw, blauw, hemelsblauw,
de kat was van de schooljuffrouw.
De juffrouw zegt: M’n kat is weer terecht.
Poes, poes, poes, poes, poes, poes.

Juffrouw, juffrouw,
hoe komt uw kat zo blauw,
zo blauw als een vergeet-mij-niet?
De juffrouw zei: Dat weet ik niet;
de katten die ik hou zijn altijd hemelsblauw,
blauw, blauw, blauw.
Poes, poes, poes, poes, poes, poes.

Kent u dit liedje nog van Annie M.G. Schmidt uit Ja Zuster, Nee Zuster.
Dit liedje zit maar in mijn hoofd.

Het ene blauw is het andere blauw niet.
In het vroege voorjaar was ik op een voorbespreking bij een familie en de persoon die ging overlijden wilde een blauwe kist. Maar ja, het ene blauw is het andere blauw niet.
En zo kwam het dat ik een week later terugging met mijn RAL-kleuren waaier en mijn stofstalen om de juiste kleur blauw uit te laten zoeken en de mooiste bekleding die erbij zou passen.

Er werd unaniem gekozen.
Het hele gezin zat mij al op te wachten en er ging nog een aardige wisseling van meningen over en weer, maar uiteindelijk werd er unaniem gekozen voor een bepaalde kleur blauw en een bijpassende stof.

Maar ja, hoe zou dat er in het echt uitzien? Toen de kist was gespoten en de stof genaaid tot een bekleding ben ik op een zonnige dag met de kist langs gegaan. Gelukkig kreeg ik de goedkeuring van de toekomstige bewoner van de kist. Hij was precies geworden zoals verwacht.

Het leven te vieren.
De kist ging terug naar de opslag en een paar maanden later was het zover. Hij zou gebruikt gaan worden. Na een prachtige uitvaart werd de dag afgesloten met een feest in een partycentrum. Eerst een buffet en als afsluiting een DJ om het leven te vieren.
Zo neemt ieder op zijn eigen wijze afscheid van het leven.

Vandaag

Vandaag

Vandaag over 14 dagen zitten we in het nieuwe jaar 2020.

Wat is er veel gebeurd dit jaar. Mijn eigen bedrijf is gegroeid als kool.
Dit is weliswaar heel fijn voor mij. Daardoor heb ik met mijn baan ernaast, bij de huisarts, kunnen stoppen.
Maar dit betekent ook dat er in heel veel families verdriet is gekomen, het afgelopen jaar.
Dat er iemand gemist wordt.
Blijvend.

Het gemis neemt toe.
Ik hoor terug van de families, want met velen heb ik nog steeds af en toe contact,
dat het verdriet wel wat milder wordt maar het gemis juist toeneemt.
Of het deze december maand de eerste keer is zonder die ene persoon,
of dat er al meerder keren een december maand met dat gemis is gepasseerd, het went nooit.

Ik heb een gedicht gevonden op internet, van Hilde Haarman – Leurink (Rondom de dood)

Vandaag,
als een warme klank,
hoorde ik jouw naam.

Jouw naam klinkt wel vaker,
zit elke dag in mijn hoofd,
Maar, vandaag was het anders.

Zat de klank in het moment,
van de herinnering?
Zat de klank in het ineens,
zo voelbaar gemis?

Ik weet niet wat het was.

Maar vandaag,
als een warme klank,
hoorde ik jouw naam.

Jouw naam,
als teken van je bestaan!

Dit gedicht raakte mij en wil ik dus graag delen, hopelijk geeft het ook wat troost aan eenieder die iemand missen moet.

2019
Ik heb mijn bedrijf mogen presenteren op TV, 20 oktober bij Holland van Boven(indien u dit gemist heeft is dit terug te kijken). Ik was hoofdgast bij het radioprogramma van Studio de Witt op zaterdag 8 december. Samen met mijn vaste assistente en waardevolle collega Elly Kollen, die de opleiding voor rouwbegeleiding heeft afgerond, hebben we onze eerst rouwwandeling gewandeld. Ik ben gecertificeerd als dementie vriendelijke uitvaartbegeleidster. Ik heb mijn samenwerkingsverbanden met collega ondernemers
Bram Kuipers en Nienke Hyams voortgezet. Kortom het is een bijzonder jaar geweest.

2020
Een jaar met nieuwe uitdagingen. De rouwwandeling die bijzonder werd gewaardeerd wordt herhaald. Ook ben ik elke laatste woensdag van de maand samen met Particia Sandofoort van De Hemeldoos, https://www.hemeldoos.nl/ in restaurant Wiqui, https://www.wiqui.com/.
Bij Patricia kunt u samen een mooi herinneringsplekje maken door een hemeldoos in te richten en ik ben er, indien het werk het toelaat, om al uw vragen rondom het overlijden te beantwoorden.

Bedankt voor het vertrouwen het afgelopen jaar en alle goeds gewenst voor een nieuw jaar.

Live muziek

Herfst
Het is een gure dag, de wind waait flink. De laatste blaadjes waaien van de takken af.
We hebben zojuist de aula dienst afgesloten. Ik open de deuren van de aula om de dragers binnen te vragen en de belangstellenden doen alvast hun jas aan en vormen een haag buiten. Als de directe familie ook hun jas aan heeft getrokken en we de bloemen in handen hebben kunnen geven van belangstellende die willen helpen om deze naar het graf te dragen, zijn we klaar om te vertrekken naar het graf.
De overleden wordt door de dragers op de schouders genomen en de stoet zet zich in beweging. Wat is dit toch altijd een respectvol geheel, zo met elkaar naar het graf te lopen.

Livemuziek
Als we de hoek om slaan komt in de verte het graf in zicht. Maar wat hoor ik? De eerst muziektonen van Bach’s Arioso. Prachtig, ik heb kippenvel van top tot teen. Ik wist het natuurlijk, dat er livemuziek zou zijn, maar ook met mij als ervaren uitvaartbegeleidster doet dit toch wel wat. De stoet die toch al stil was wordt mogelijk nog stiller.

Laatste groet
Nadat de kist boven het graf is geplaatst en er nog een enkele speech is van de partner, wordt Elgar Salaud’amour gespeeld. Tijdens de laatste groet lopen de belangstellende weg onder de klanken van Tsjaikovski’s Chanson triste.

De warmte van het ontmoeten
De wind waait nog steeds flink en de onder klanken van de cello, waardoor we eerst naar het graf werden getrokken, lopen we nu terug naar de koffiekamer waar de warmte van het ontmoeten ons opwacht.

PS: foto van Het Strijkkwartet gemaakt door Madeline Mullin

De regen kwam met bakken uit de hemel

De eerst “rouwwandeling” is op de kalender gezet. Zondag 3 november 14 uur.
In de ochtend van die 3e november scheen er een mooi zonnetje, de voorspelling was later die dag minder zonnig, maar helaas: we konden de starttijd niet meer vervroegen.
Toen ik thuis wegreed begon het net te druppen. Ik had mijn auto vol met paraplu’s gelegd.
We hadden vooraf 9 aanmeldingen. Een uurtje voor aanvang mailde er nog iemand om te vragen of hij meekon? Natuurlijk is iedereen welkom.
Aangekomen bij het parkeerterrein had ieder gelukkig gerekend op het natte weer en zelf paraplu’s mee genoemden. Binnen bleek nog een wandelaar te zitten, die via via had gehoord dat we gingen wandelen en ook deze persoon was van harte welkom.

We gingen op pad, onder de paraplus, lekker stappen.
Al snel bleek te gebeuren waar wij als organisatie op gehoopt hadden, iedereen praatte met iedereen. Allen waren we daar omdat we een verlies hadden ervaren, de een ‘n ouder, de ander een partner of een kind. Langer geleden of nog maar heel kortgeleden, het doet er niet toe, merkten wij. Je deelt iets gemeenschappelijks.

Op naar de koffie
Na een half uurtje werd de waterkraan boven nog iets verder opengezet. En het was geen buitje maar echt van die regen die gestaag blijft vallen. We besloten de koffie op te gaan zoeken. En ook hier was er een heel fijne sfeer. Geen dikke tranen, we hadden al genoeg water gehad, maar gewoon herkenning. Er werden door enkele aanwezige adressen en telefoonnummers uitgewisseld. Elly kon aan deze of gene vertellen over haar opleiding rouwbegeleiding en ook haar nummer werd hier en daar opgeschreven. Na nog een tweede kopje koffie hebben wij iedereen bedankt voor de aanwezigheid. Wij hebben het als een fijne middag ervaren. En dit kregen we ook terug van de aanwezigen. Even kunnen kletsen met iemand die weet wat je doormaakt.

Voor herhaling vatbaar.
Wat we ook zeker weer gaan doen over een aantal maanden, met hopelijk iets beter weer. Want vandaag bleef de regen maar vallen .

Wist u dat er op de begraafplaats Essenhof in Dordrecht wandgraven bestaan?

Sinds 2017 zijn op begraafplaats Essenhof in Dordrecht wandgraven
aangelegd. Dit zijn bovengrondse graven van natuursteen. Nadat hier een
kist in is geplaatst, wordt de ruimte afgesloten met een natuurstenen
plaat, waarin een tekst gegraveerd kan worden. U kunt deze ruimte huren
als particulier graf voor 15 of 30 jaar en daarna kan de huur per 5 jaar
verlengd worden.

Als u wilt weten hoe dit er uitziet, dan kunt u op zondag 20 oktober
kijken naar Holland van Boven op SBS 6 om 15.00 uur. In dit programma
worden mensen die wonen en werken in een bepaalde plaats in beeld
gebracht. Deze keer is mijn bedrijf in beeld, Els de Zanger
Uitvaartbegeleiding. In de uitzending wordt een korte impressie getoond
van een begrafenis in een wandgraf. Het programma wordt herhaald op
zaterdag 26 oktober om 12.30 uur.

Als eerste uitvaartbegeleidster in de regio heb ik het certificaat
Dementievriendelijke Uitvaartbegeleiding gehaald. De familie heeft vaak
de wens om iemand met dementie in de naaste omgeving, te betrekken bij
het afscheid. Samen met de familie probeer ik dit te realiseren en
daarbij kijk ik naar de wensen, de mogelijkheden en onmogelijkheden.

Kan dat ook dan?

Deze week had ik een voorbespreking met een familie. Een heer op leeftijd, geen kinderen geen partner, wil in het bijzijn van zijn broer zijn uitvaartwensen bespreken. Zijn broer moet namelijk straks de uitvaart regelen.

Deze meneer wiens geboorte jaar van voor de oorlog was had geen uitvaartverzekering . Wel had hij zelf wat geld opzij gezet en wilde wel eens weten of hij genoeg had gespaard. Want het moest toch niet zo zijn dat zijn broer naast het regelen van de uitvaart ook nog financieel zou moeten bijspringen.

Via mijn website had hij gelezen dat ik geheel vrijblijvend langs kon komen. De wensen met hem kon doorspreken spreken en op basis daarvan een begroting kon maken. En ondanks de hoge leeftijd was deze meneer nog prima bij de tijd en had hij mij zijn wensen door gemaild. Ik ben gaan rekenen en heb toen een afspraak gemaakt.

Onder het genot van een kop koffie had ik een leuk gesprek met deze twee heren. Meneer was sociaal nog actief er zouden dus best wel wat mensen komen en de ‘standaard’ tijd 30 minuten aula en 30 minuten koffiekamer zou wat krap worden. Ook zong hij in een koor en dit koor zou ook zingen op zijn uitvaart.

Wat bleek meneer was ook actief binnen de kerk en met de dominee was de dienst al voor een groot deel doorgesproken.

Maar zou u dan niet liever de afscheidsdienst en het condoleren in de kerk laten plaatsvinden? Vroeg ik hem. Waarop hij vol verbazing vroeg: Kan dat dan?

Ja zeker, u bent een actieflid binnen de kerk en dan is dit zeker mogelijk. En na de dienst begeleid ik u naar het crematorium nadat alle aanwezige u uitgeleide hebben gedaan.

De oude baas glimlachte mij dankbaar toe voor dit idee.
We namen afscheid met de wens dat het nog een tijdje mocht duren voordat ik gebeld zou worden door de broer.

Zaadje geplant

 

Het is woensdagmorgen kwart over zes. Ik zit met een beker thee de krant te lezen. Nog even genietend van dit rust momentje voor de dag begint en mijn gezin wakker wordt.Dan wordt er plots op het raam gebonkt. Ik schrik me een hoedje, de thee vliegt over de krant. Een van de buren staat voor het raam, kom, kom, er is iets met mijn vrouw. Ik schiet sloffen aan en vlieg naar buiten, achter de buurman aan.

Er gaat van alles door mijn hoofd.

Wat is er aan de hand, wat kan er zijn gebeurd zo vroeg op de ochtend. In het huis van de buren aangekomen tref ik de buurvouw aan op bed, haar kleur zegt me eigenlijk al genoeg. Ik heb een medische achtergrond, daarom kwam de buurman mij ook halen. Mijn partner die wakker was geworden van het gebonk op de ramen is inmiddels ook gekomen. We kijken elkaar aan en weten genoeg. Alleen bij de buurman is er nog geen besef dat zijn vrouw is overleden. Aan ons deze moeilijke taak te vertellen dat we weinig meer voor haar kunnen doen. Ik laat hem naast zijn vrouw zitten en samen voelen we hoe koud ze al is. Langzaam dringt het tot hem door.

Hectiek

We bellen de huisarts en de begrafenisondernemer. En vanaf dat moment begint de hectiek. Terwijl de buurman nauwelijks in staat is ergens over te beslissen, worden er allerlei beslissingen genomen. De dagen na die woensdag ben ik veel bij hem. Waar mogelijk steun ik, maar ik zie dingen gebeuren waarvan ik denk: dit zou anders kunnen.
Op de dag van de begrafenis heb ik op zijn verzoek gesproken.

Zaadje geplant

Er is hier een zaadje geplant. Dit is wat ik wil, mensen begeleiden bij het voorbereiden van een uitvaart. Vijf jaar later ben ik dit werk gaan doen en nog eens vijf jaar later kan ik vol trots zeggen: Ik heb mijn eigen bedrijf. En ik ben dankbaar voor het vertrouwen wat ik krijg van families, om met hen mee te mogen lopen tijdens deze moeilijke momenten.